Chứng đãng trí (hay quên) ngày nay không chỉ
là “độc quyền” của những người có tuổi hay
những bệnh nhân tâm thần. Nó đang lây lan rất
nhanh sang người trẻ và trở thành một vấn đề
của xã hội hiện đại. Bệnh của người trẻ Đang giờ nghỉ trưa, điện thoại văn phòng bỗng
reo vang, Mai Hương miễn cưỡng với ống
nghe. Thùy Mai, cô bạn đồng nghiệp đang cầu cứu cô. Thùy Mai chạy xe máy về nhà ăn trưa
mà quên đội mũ bảo hiểm. Khi cảnh sát giao
thông tuýt còi dừng xe thì cô mới ngó ra là
chiếc túi xách tay đựng tư trang, tiền bạc, giấy
tờ và cả chìa khóa nhà của mình vẫn còn để ở
ngăn tủ cá nhân! Cái chuyện đãng trí của Thùy Mai chiều ấy trở
thành đề tài “tám” sôi nổi trong văn phòng mà
thật đáng ngạc nhiên là những phụ nữ mới chỉ
trên dưới ba mươi chị nào cũng có chuyện để
góp. Chuyện cắm nồi cơm mà quên bật nút nấu, gửi xe ở bãi mà cứ cắm nguyên chìa khóa,
chạy xe qua lối rẽ về nhà, quên mua vở bài tập
cho con... kỳ lạ thay lại là “chuyện thường ngày
ở huyện” với rất nhiều người chưa từng mang
tiếng đoảng vị! Có chị đi làm quên khóa cửa nhà, lại có chị
từng quên cả việc phải đón con ở lớp học tiếng
Anh buổi tối. Có chị không chỉ quên lịch họp,
mà còn không thể nhớ được tên đối tác dù
người đó vừa tự giới thiệu trước đó mấy phút... Có một sự thực đáng giật mình là càng ngày
càng có nhiều người trẻ mắc chứng hay quên.
Với một số chị em thì đó là hệ quả của chứng
suy giảm trí nhớ sau thời kỳ mang bầu và sinh
con. Nhưng ngay cả với nhiều phụ nữ chưa lập
gia đình thì chứng đãng trí cũng không ngừng tấn công họ. Cuộc sống bận rộn nhiều áp lực đã khiến
chứng sa sút trí nhớ nhanh chóng trở thành
một căn bệnh thời đại. Giai đoạn sớm của sa
sút trí nhớ là làm giảm trí nhớ gần, nghĩa là quên những chuyện vừa mới xảy ra nhưng lại
nhớ rất tốt những chuyện đã lâu. Mọi hoạt động
xã hội chưa bị ảnh hưởng nhiều nên họ không
nghĩ là mình có bệnh. Nếu không được can thiệp kịp thời hay gặp thêm những tình huống khó khăn hay bức xúc,
bệnh sẽ nặng dần lên và chuyển sang giai đoạn
giữa: giảm khả năng thực hiện những công việc
hàng ngày, không thể nhớ được những thông
tin mới và mất khả năng định hướng về không
gian, thời gian, suy giảm khả năng phán đoán, tăng nguy cơ té ngã và mất dần khả năng nhận
thức. Ở giai đoạn nặng, người bệnh sẽ hoàn toàn bị
mất trí nhớ, mất khả năng vận động, phản xạ và
cơ thể phát sinh các biến chứng: mất nước, kém dinh dưỡng, viêm phổi, loét da... Kết cục là
họ sẽ tử vong vì những bệnh nhiễm trùng. Chủ quan dễ bệnh nặng Nhưng thật đáng tiếc là hầu hết những người phải đối mặt với chứng sa sút trí nhớ ở giai
đoạn đầu lại rất chủ quan không coi đó là một
chứng bệnh nên chẳng bao giờ họ nghĩ tới
chuyện phải gặp bác sĩ vì mấy cái sự nhớ nhớ
quên quên cỏn con. Bác sỹ Nguyễn Minh Tâm,
khoa Thần kinh Bệnh viện Hòa Hảo (Tp.HCM), cho biết: Nhiều người cho rằng trí nhớ có thể tự
phục hồi mà không hiểu rằng cùng với tuổi tác
và các tác nhân ngoại cảnh khác (rượu, thuốc
lá, stress...) trí nhớ ngày càng rời xa họ với tốc
độ nhanh hơn và di chứng mà chúng để lại
cũng ngày một tồi tệ hơn. Bà Nguyễn Thị Thương, Giám đốc Trung tâm tư
vấn tâm lý S.D.C (Q. Tân Bình) lại cho rằng khái
niệm gặp bác sỹ hay chuyên gia tư vấn thường
xuyên và kịp thời với người Việt nói chung còn
rất xa lạ, nếu không muốn nói là xa xỉ. “Hầu hết họ đều sợ mang tiếng là mắc bệnh tâm thần”. Là một chuyên gia tư vấn nhiều kinh nghiệm, bà
Thương chia sẻ: “Điều trị tâm lý là quá trình
diễn ra đầu tiên hoặc sau cùng của cả một quá
trình dài điều trị tâm thần. Chứng quên nếu điều trị kịp thời ở giai đoạn nhẹ thì khá đơn giản và
không tốn kém nhưng khi đã chuyển sang bệnh
lý tâm thần thì việc điều trị vừa cực kỳ phức tạp
lại cho kết quả rất khiêm tốn”. “90% những người phát hiện ra mình hay quên thường không đủ can đảm đến gặp bác sỹ tư
vấn hoặc đi khám mong tìm ra gốc bệnh. Con
số này dường như đang tỷ lệ thuận với số
người buộc phải nhập viện để điều trị những
bệnh như trầm cảm, hoang tưởng hàng ngày”,
bác sỹ Thanh Thủy, trưởng Khoa Tâm lý Bệnh viện Nhi đồng I, người đang nghiên cứu chuyên
khoa về phục hồi trí nhớ và điều trị tâm lý cho
biết. Những người trẻ trong xã hội hiện đại đang
phải đối mặt với chứng sa sút trí nhớ. Vì thế, bạn chẳng có lý do gì mà coi thường nó nếu
phát hiện ra trí nhớ của mình ngày càng có dấu
hiện suy tàn. Tuyên chiến với bệnh hay quên Chúng đãng trí sẽ chẳng còn cơ hội kết bạn lâu
dài với bạn nếu bạn thực hiện đúng những lời
khuyên sau: Ghi chép: Cách tốt nhất để bạn có thể nhớ cả
núi việc phải làm và hàng tá những mối quan hệ cần quan tâm là hãy ghi chép chúng. Máy tính,
điện thoại di động không thể giúp ích cho bạn
nhiều hơn những cuốn sổ, mảnh giấy. Ghi ra
giấy từng công việc cụ thể, thời gian, địa điểm
thực hiện, và xếp thứ tự ưu tiên, bạn sẽ dễ
dàng giải quyết chúng hơn. Ghi chép không chỉ là thêm một lần bắt não bộ “nhập tâm” mà còn
là công cụ giúp bạn kiểm soát và bao quát công
việc một cách tốt nhất. Ngăn nắp, khoa học: Ngăn nắp, gọn gàng, sắp
đặt mọi thứ đúng vị trí của nó không chỉ khiến bạn bớt được thời gian tìm kiếm khi cần mà còn
tránh cho bạn bị rối tung lên và bị phân tán tư
tưởng. Hãy luôn có giấy ghi nhớ, có lịch làm việc hàng
ngày, hàng tuần rõ ràng, cụ thể để thực hiện và đánh giá, tổng kết cuối ngày, cuối tuần không
chỉ khiến bạn làm việc khoa học hơn mà còn
giúp bạn tránh bỏ sót công việc. Sức nguời có hạn nên bạn cần tránh ôm đồm
nhiều việc cùng lúc, hãy cố gắng làm đến nơi đến chốn từng việc và khi hoàn thành rồi thì dù
hay hay dở cũng tạm quên chúng đi để bắt tay
vào việc mới. Ám ảnh dằn vặt mình vì một thất
bại đã qua chỉ khiến bạn bị phân tâm, thiếu tập
trung với việc đang làm, và hệ quả sẽ là thất bại
khác nối tiếp. Nghỉ ngơi, thư giãn: Chứng sa sút trí nhớ có
quan hệ mật thiết với tình trạng thiếu ngủ và
stress vì vậy bạn cần ngủ đủ giấc, và nghỉ ngơi,
thư giãn đúng cách. Đi dạo ở nơi có nhiều cây
xanh sẽ tốt hơn nhiều việc nằm dài trên sofa xem tivi vì trong khi dạo chơi, máu được cung
cấp thêm ôxy, giúp não hoạt động mạnh hơn. Vận động thân thể: Thể dục thể thao không chỉ
giúp rèn luyện thể lực mà còn cải thiện trí lực
bởi nó thúc đẩy khí huyết lưu thông, tăng cường chuyển hóa và gia tăng tuần hoàn não,
cân bằng tâm trạng. Những môn thể thao ngoài
trời như bơi, đi bộ, đạp xe cũng tốt cho trí nhớ
hơn những môn thể thao trong nhà. Thiền,
Yoga, khí công dưỡng sinh cũng là những hoạt
động hữu hiệu ngăn chặn tình trạng lão hóa của não bộ và cải thiện trí nhớ . Hiểu đúng tình trạng của mình: Bạn chẳng nên
coi thường chúng cũng không nên trầm trọng
hóa chứng hay quên của mình. Đãng trí đang là
một căn bệnh thời đại chẳng chừa ai, quan trọng là bạn ý thức được để phòng và chữa trị
nó. Hãy gặp chuyên gia tâm lý hoặc bác sỹ để
được tư vấn và chữa trị kịp thời nếu chứng
quên đã bắt đầu ảnh hưởng xấu tới công việc
và cuộc sống của bạn. "Thần dược" cho trí nhớ Óc lợn, trứng chim cút, cá, tôm tươi...: những
thực phẩm này ngoài giá trị dinh dưỡng cao
còn rất giàu lecithin và choline, những chất cần
thiết cho cấu trúc và hoạt động của não bộ. Hãy bổ sung chúng trong thực đơn hàng tuần. Súp lơ, rau chân vịt, cà chua, cải xanh, giá đỗ,
bắp cải..: chứa nhiều vitamin nhóm B, C, E và
khoáng chất choline, selenium, lycopene... giúp
tăng khả năng tập trung và tăng cường trí nhớ. Nên ăn hàng ngày những loại rau củ này.
Ngoài ra cũng nên ăn nhiều hành, tỏi bởi hai
loại gia vị này có chứa những vi chất kích thích
các tế bào não hoạt động mạnh hơn, giúp cải
thiện trí nhớ. Táo, lê, cam, quýt, bưởi, dâu...: giàu boron, sinh
tố C và các khoáng chất giúp cải thiện tâm
trạng, tăng cường sức đề kháng, chống ôxy
hóa, giúp trí não minh mẫn. Bổ sung chúng
trong thực đơn hàng ngày. Hạt sen: Y học cổ truyền cho rằng hạt sen có
công dụng dưỡng tâm khí, ích trí lực, cho giấc
ngủ ngon. Có thể ăn dưới dạng canh, chè,
cháo hay trà hạt sen. Mật ong: Ngoài tác dụng tăng cường trí nhớ hiệu quả, nguồn vitamin và khoáng chất dồi dào
trong mật ong còn rất có lợi cho hệ thần kinh
trung ương. Mỗi ngày uống hai lần, mỗi lần 1-2
thìa canh. Long nhãn: Theo Đông y, long nhãn ích tâm tỳ, bổ khí huyết, kiện não, dùng rất tốt cho người
mắc chứng hay quên do tâm tỳ suy nhược, khí
huyết suy giảm. Có thể dùng long nhãn nấu
thành chè hoặc cháo ăn trong ngày. Nấm linh chi: Linh chi giúp dưỡng tâm, an thần, ích khí, bổ huyết, kiện não, ích trí. Dùng dưới
dạng sắc uống hoặc trà tan. Nhân sâm: có công dụng đại bổ nguyên khí, ích
trí, rất có lợi cho việc nâng cao năng lực hoạt
động của não bộ. Dùng dưới dạng trà hoặc viên uống. (Theo Anh Khoa)